abs-cīdo, cīdī, cīsum, ere (abs u. caedo), abhauen, abschneiden,
I)eig.:
a)übh.: funes, Caes.: crines, Tac.: ramos, Caes.: lignum sagittae, Curt.: caput, Cic.: brachium, Liv.: alci aures nasumque, Sen.: alci cervices, Auct. b. Hisp.: rebus caput (im Bilde), Sil.: dentibus linguam, abbeißen, Val. Max. – latera montium, schroff abgraben, Sen. de clem. 1, 19, 7: aquam, abschneiden, abgraben, Liv. 41, 11, 4. –
b)beschneiden = entmannen, kastrieren, Attis abscisus, Arnob. 1, 41: homo abscisus, Kastrat, Arnob. 5, 42: Partiz. subst.,
α)abscisī, ōrum, m., Entmannte, Kastraten, Arnob. 5, 31. –
β)abscisa, ōrum, n., die abgeschnittenen Zeugungsteile, Arnob. 5, 13. –
II)übtr.:
a)übh.: intersaeptis munimentis hostis pars parti abscisa erat, abgeschnitten, Liv.: abscisus in duas partes exercitus, getrenntes, Caes. –
b)die Stimme usw. abschneiden = verstummen machen od. lassen, vox absciditur per ἀποσιώπησιν, Quint.: abscisa scelere Antonii vox publica est, Vell. –
c)abschneiden = gänzlich benehmen, entziehen, omnium rerum respectum praeterquam victoriae sibi absc., die Aussicht auf usw., Liv.: regibus spem auxilii sui, Liv.: spe undique abscisā, Liv.: illa tibi tota oratio abscisa esset, Liv.: abscisis omnibus praesidiis (Unterstützung), Tac.abs-cīdo, cīdi, cīsum, 3, v. a. [caedo], to cut off with a sharp instrument (diff. from ab-scindo, to break or tear off as with the hand); the former corresponds to praecidere, the latter to avellere, v. Liv. 31, 34, 4 Drak.
I. Lit.: caput, Cic. Phil. 11, 2, 5; Liv. 4, 19; Verg. A. 12, 511 al.; so, membra, Lucr. 3, 642: bracchium, Liv. 4, 28, 8: collum, Sil. 15, 473: dextram, Suet. Caes. 68: linguam, Plaut. Am. 2, 1, 7; Suet. Calig. 27 al.: comas alicui, Luc. 6, 568: truncos arborum et ramos, Caes. B. G. 7, 73, 2.
II. Trop., to cut off, deprive of; to detract: spem (alicui), Liv. 4, 10, 4; 24, 30, 12; 35, 45, 6: orationem alicui, id. 45, 37, 9: omnium rerum respectum sibi, id. 9, 23, 12: omnia praesidia, Tac. H. 3, 78: vocem, Vell. 2, 66; cf. Quint. 8, 3, 85.
Absol.: quarum (orationum) alteram non libebat mihi scribere, quia abscideram, had broken off, Cic. Att. 2, 7.
Hence,abscīsus, a, um, P. a., cut off.
A. Of places, steep, precipitous (cf. abruptus): saxum undique abscisum, Liv. 32, 4, 5; so id. 32, 25, 36: rupes, id. 32, 5, 12.
B. Of speech, abrupt, concise, short: in voce aut omnino suppressā, aut etiam abscisā, Quint. 8, 3, 85; 9, 4, 118 Halm (al. abscissa): asperum et abscisum castigationis genus, Val. Max. 2, 7, 14: responsum, id. 3, 8, 3: sententia, id. 6, 3, 10; cf. in comp.: praefractior atque abscisior justitia, id. 6, 5, ext. 4.
Sup. prob. not used.
Adv.:abscīsē, cut off; hence, of speech, concisely, shortly, distinctly, Val. Max. 3, 7, ext. 6; Dig. 50, 6, 5, § 2.
[Georges 1913] [LewisShort]

Schreibe einen Kommentar